شاواسانا چیست؟

شاوا به معنی جسم بی جان است. در این وضعیت، هدف آن است که همانند جسم بی جان شوید. وقتی از دنیا می رویم، بدن ثابت می ماند و هیچ حرکتی ممکن نیست.

با بدون حرکت ماندن برای یک مدت و خاموش نگه داشتن ذهن، در حالیکه کاملا آگاه هستید، یاد می گیرید که ریلکس کنید. این استراحت آگاهانه، ذهن و روح را تقویت و سرحال می کند. اما بی حرکت نگه داشتن ذهن، از بی حرکت نگه داشتن بدن بسیار سخت تر است. بنابراین، مهارت پیدا کردن در این وضعیتِ به ظاهر ساده، یکی از سخت ترین مهارت هاست.

به راحتی بر روی یک زیر انداز نرم دراز بکشید. در صورت تمایل می توانید یک متکا یا پتوی دولا را در زیر پاها یا گردن خود قرار دهید، برای جلوگیری از لرز کردن می توان بدن را با یک شال نازک بپوشانید. اگر عینک به چشم دارید آن را برداشته تا چشم هایتان وانهاده شوند. در صورت تمایل می توانید در حین انجام تمرین یک موسیقی ملایم عرفانی نیز پخش نمایید. اگر موسیقی دارای کلام باشد بایستی کلامی تعالی بخش و عرفانی باشد.

چشم های خود را ببندید. بازوها را در طرفین بدن قرار داده به طوریکه کف دست ها باز، وانهاده و رو به بالا باشند. احساس کنید که بدن شما در حال فرو رفتن به زمین می باشد. تمامی قسمت های بدن را بطور آگاهانه وانهاده نمایید. وانهاده شدن را از پاها شروع کرده و به طرف ران ها، لگن، تنه، بازوها و صورت شامل لب ها، آرواره ها و عضلات چهره حرکت دهید.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های یوگا و حالت‌های مختلف آن با دیگر ورزش‌ها، حرکات شاواسانا است. بدن با هر بار انجام شاواسانا پس از تمرینات یوگا، خستگی خودش را به زمین داده و در عوض، آرامش و هماهنگی خود را از آن باز پس می‌گیرد.همچنین انجام شاواسانا قبل از خواب، باعث افزایش آرامش و خوابی با کیفیت و عمیق خواهد شد. هر چند که شاواسانا تنها برای بعد از ورزش یا قبل از خواب نیست!

پیشنهاد می‌کنیم تا هر زمانی از روز که دچار تنش و خستگی شدید، شاواسانا را به عنوان راهی برای برون رفت از وضعیت استرس‌زای خود، امتحان کنید.

شاواسانا باعث بهبود وضعیت و تنظیم جریان خون نیز می‌شود.

شاواسانا را می توان به روش های مختلفی انجام داد. در برخی از این روش ها، اعضای بدن یکی یکی از انگشتان پا تا سر آزاد و شل می شوند. بعد از انگشتان پا نوبت به کف پا و پا و سپس مچ پا، ساق پا، زانو، ران، لگن، کمر، پشت شانه ها، روده ها و اندام های داخلی می رسد. قفسه سینه، شانه ها، دست ها، انگشتان، مچ دست، ساعد، بازوها، زیر بغل، گردن و گلو، فک، فک بالا، دندان ها، لب ها و فک، گونه ها و گوش ها، شقیقه ها، چشم ها، ابروها، پیشانی، پوست سر و جمجمه آزاد می شوند. در نهایت روی کل بدن تمرکز می کنیم.

در رویکرد شاواسانا، ما از کل به قسمت، از پایین به بالا، از قسمت بزرگ‌تر بدن شروع می‌کنیم. مانند پای راست، سپس پای چپ. سپس قسمت های پاها را یکی یکی رها می کنیم مثل کف پا، مچ پا و .... در این روش مسیرهای توجه و رهاسازی اعضای بدن، پای راست، پای چپ، کمر، پشت، شکم و قفسه سینه دست راست، دست چپ، گردن و صورت. این روش با تاماگون به خوبی جواب می دهد زیرا به زمان کمتری نیاز دارد.

در روش دیگری به نام «شاواسانا» با تمرکز روی قسمت‌های کوچک بدن و سپس روی کل شروع می‌کنیم. بنابراین ابتدا به انگشتان دست راست، سپس کف، مچ، ساعد، آرنج، بالای بازو و شانه راست، سپس به کل دست راست، زیر بغل راست و دنده راست، نیمه راست لگن، ران راست، زانو توجه می کنیم. ساق پا، مچ، پاشنه و انگشتان پا، توپ پای راست و هر انگشت پای راست و در نهایت تمام سمت راست بدن را شل می کنیم. سپس به همین ترتیب روی سمت چپ بدن تمرکز می کنیم. بعد از آن روی پشت، از دنبالچه تا سر، سپس صورت، سینه، شکم، اندام تناسلی، مقعد و در نهایت کل بدن تمرکز می کنیم. ما همین کار را با تکنیک مرکز انجام می دهیم، اما در پایان روی ناف تمرکز می کنیم. این روش بیشتر برای راجاگونای مفید است. زیرا حواس پرت شده را روی یک نقطه متمرکز می کند.

روش های دیگری مانند روش جزء به جزء و روش های پراکنده وجود دارد. این روش همان روش قسمت به کل در ابتدا است، یعنی نیمه راست بدن، نیمه چپ بدن، پایین تنه، بالاتنه، سطح بالایی بدن، سطح پشتی، و سپس قسمت های کوچک بدن را رها کنید. نام و ریلکس شدن بدن مرتب نیست، مانند زانوی راست، چانه، انگشت میانی چپ و غیره. این روش برای افراد Satvaguna مفید است زیرا نیاز به تمرکز و هوشیاری زیادی دارد که این افراد می توانند از عهده آن برآیند.

ساواسانای دیگری به نام پراناخ ساواسانا وجود دارد. در این روش توجه، تنفس و پرانایاما با هم هماهنگ است و برای کسانی مناسب است که به تمرینات آسانا و پرانایاما تسلط کامل دارند. به این ترتیب می توان حالت پراتی آهارا که جدایی کامل ذهن از محسوسات است را تجربه کرد. اساس این تمرین انقباض و انبساط تک تک سلول های بدن است. این تمرین برای کسانی که دارو مصرف می کنند یا از افسردگی رنج می برند مناسب نیست.

فواید شاواسانا :